سطوح یا نماهای مطالعه تشریحی مغز (قسمت سیزدهم)

ساختارهای سطحی (تشریح/آناتومی سطحی) زمانی است که سطوح مغز بدون برش دیده می شوند

1. سطح پشتی (یعنی از بالا به مغز نگاه می کنیم) – بالاترین سطح: دو نیمکره مغز، شیار بین آنها (شیار طولی؛ که داس مغزی به داخل آن نفوذ می کند) و چین خوردگی های فراوان در سطح نیمکره ها مشاهده می شوند.

** چین خوردگی ها شامل برآمدگی ها، شکنج (Gyrus) و لا به لای آنها، فرورفتگی ها، شیار (Sulcus) هستند. شیار خیلی عمیق، شکاف/شیار عمیق (Fissure) است. پستانداران، چین خوردگی های فراوانی در سطح مغز خود دارند که هدف، افزایش سطح و مساحت نیمکره های مغزی می باشد تا جمعیت و تجمع سلول های مغزی، افزایش یابد. توسعه و تکامل بیشتر، اوج مساحت را در سطح مغز انسان میسر کرده است که قشر مغز (cerebral cortex) را تشکیل می دهند (ماده خاکستری در سطح نیمکره های مغزی) و پردازش اطلاعات خیلی بالایی در حوزه های مختلف شناختی انجام می شود که دلیل تمایز انسان و حیوان می باشد (ناحیه انسانی یا تمدن ساز مغز انسان؛ انسان پرسشگر) به ویژه تکامل بخش پشت پیشانی مغز (قشر مغز).

2. سطح شکمی (یعنی از زیر به مغز نگاه می کنیم) فقط نیمکره های مغزی قابل مشاهده نیستند بلکه ساختارهای دیگری نیز قابل رؤیت هستند؛ ازجمله زوج اول اعصاب مغزی (اعصاب بویایی) در سطح زیرین مغز؛ بخش هایی از اعصاب بینایی (تقاطع/کیاسمای بینایی) که پشت محل این تقاطع، برجستگی غده هیپوفیز و پشت هیپوفیز، دو ساختار توده لیمبیک (اجسام پستانی) و پشت این دو توده، مغز میانی قرار دارد. و درنهایت، ساختار گسترده پل مغزی (بصل النخاع و مخچه) حضور دارند.

3. نمای جانبی (یعنی از طرفین به مغز نگاه می کنیم) نیمکره مغز، مخچه، بخش هایی از ساقه مغز (بصل النخاع و پل مغزی) و شکاف/شیار جانبی (سیلوین Sylvian) در حد فاصل لوب های آهیانه و گیجگاهی مشاهده می شوند.